بسم الله
مصاحبه من با خانم مرضیه علیخانی، یکی از زنانِ جهادگرِ حاضر در محاصره سوسنگرد، که برای مجله الترونیکی چارقد انجام شده است. پیشنهاد میکنم حتی یک خط آن را هم از دست ندهید. یکی از بی نظیرترین صحبت هایی است که تا کنون از نسل قبل از خودم شنیده ام.

خانم مرضیه علیخانی متولد سال 1341 می باشند. در سالهای 66 تا 69  در حوزه علمیه  مشغول به تحصیل بوده اند. در سال 75 در رشته حقوق از دانشگاه شیراز فارغ التحصیل می شوند و در حال حاضر وکیل پایه یک و همچنین مشاور رئیس دانشگاه شیراز؛ جناب آقای دکتر مؤذنی در امور بانوان می باشند. در دی‌ماه سال 60 ازدواج کرده و الان دارای چهار فرزند هستند..

چه شباهت‌هایی بین دختران امروزی با دختران زمان دوران دفاع مقدس می بینید؟ آیا آن روحیه ایمان و رشادت و پشتیبانی در دختران کنونی هم هست؟

ارزش‌هایی که ما به آنها معتقد بودیم باعث می‌شد که ما علاقمند و پی‌گیر به مسائل انقلاب و اسلام و نظام باشیم. در دختران امروزی هم در بین دانشجوها، مذهبی‌ها و هیئتی‌ها، ایده‌ها عالی‌است. دیدگاه عالی‌است. ما خیلی از مسائلی که مورد توجه جوان‌هاست، برایمان مهم نبود.

روزمرگی‌هایی که الان خیلی‌ها درگیرش هستند، مهم نبود. مسئله لباس و مُد مطرح نبود. لباسمان باید فقط حجاب می‌داشت. اما امروز حتی دختر مذهبی هم  میخواهد روی مُد باشد. لباس‌هایش با هم سِت باشند. برای خیلی از مذهبی‌ها روی مُدبودن اولویت است.

اگر جنگ بشود یا شرایط کنونی عوض بشود و در حالت اضطرار و آماده‌باش قرار بگیریم آیا فکر میکنید اولویت همین قشر از بچه های مذهبی ممکن است عوض بشود؟ امکان دارد که تنها اولویت و دغدغه‌شان بشود دفاع از کشور و نظام و انقلاب؟

در همان زمان 15-16 سالگی دوستان ما سرگرمی‌های دیگری داشتند که برای ما جذاب نبود. ما دوست داشتیم یک سری فعالیت‌هایی داشته باشیم که واقعا نقش مثبت داشت و می خواستیم مثمرثمر و سودمند واقع بشویم.  الان هم باید دید هر کس چقدر می تواند از خودش مایه بگذارد. مقایسه کنیم ببینیم آیا بچه‌های امروز هم حاضرند از خودشان مثل جوان‌های آن زمان مایه بگذارند یا فعالیت هایشان در حد فعالیت‌های روزمره و در حد نشست و سمینار و همایش هست؟
 

آیا اگر موقعیتش باشد حاضرند خودشان رو به آب و آتش بزنند؟ یک وقت میبینی یک برنامه‌ای‌است ودر حالت عادی انسان مشتاق هست به انجامش. اما در حالت اضطرار چه؟ آیا حاضرند؟ مثلا ما آن‌موقع با گروهک‌ها درگیر می‌شدیم و از اسلام دفاع می‌کردیم. الان هم همین شرایط هست. خیلی از مذهبی‌ها هستند که در مسائل اجتماعی و سیاسی دخالت نمی‌کنند و وارد نمی‌شوند. الان هم میتوان تشخیص داد که هر کس چقدر حاضر است از ایده و خواسته‌های شخصی خودش برای حفظ انقلاب و نظام و اسلام، بگذرد.



دختران امروز چگونه می توانند این علاقه و آرمانگرایی را در خودشان به وجود بیاورند. این بصیرت را در خودشان به وجو بیاورند که اگر شرایط عوض شد و نیاز بود مثل شماها مرد میدان باشند؟

روی خودشان کار کنند. از نظر اخلاقی روی خودشان کار کنند. مثلا مساله حجاب که الان مطرح است. الان بدحجابی است آن زمان بی‌حجابی بود. انقلاب شد که بلافاصله همه چیز عوض نشد. در اداره‌ها و بیمارستان‌ها، هنوز پرسنل بی‌حجاب بودند. ما که حجاب داشتیم را مسخره می‌کردند. این‌گونه فشارها روی ما بود، ولی ما تحمل می‌کردیم، هیچ تأثیری این حرف‌ها روی ما نداشت. برای خودمان حل کرده بودیم. اصلا کسر شأنمان نمی‌شد. در اوج بی‌حجابی ما حجاب داشتیم، از اسلام و حجابمان دفاع هم می کردیم.

ما مقید بودیم به تقوای چشم. معتقد بودیم که این چشممان همه جا را نگاه نکند. این چشممان هر چیزی را نبیند. هر جایی نچرخد. چون چیزی که از کانال چشم وارد ذهن شود، روی ذهن انسان تأثیر می گذارد. دیگر ذهن نمی‌تواند آمادگی برای  مسائل معنوی داشته باشد. واقعا مقید بودیم به تقوای چشم.

ما مقید بودیم به تقوای چشم که حتما این مساله را رعایت بکنیم. در برخورد با نامحرمان حتما حریم را حفظ می‌کردیم. اما این الان یک چیز بی‌مفهومی‌است بین قشر جوان. بازگو شود خیلی‌ها حتی از قشرهای مذهبی می‌خندند. ما به حریم خیلی مقید بودیم.

مورد دیگر مسأله کنترل زبان بود. روزه سکوت می‌گرفتیم. خودمان را تعلیم می‌دادیم که همه حرفی نزنیم. مورد بعدی نماز بود. نمازهای با سجده‌های طولانی که زن‌ها و دخترها آن‌زمان به‌جا می‌آوردند، همه در جهت انتخاب درست و در راه راست قدم گذاشتن تأثیر داشت. خودسازی از نظر ما اولویت اول بود که مهمترینِ آن، کنترل زبان و کنترل چشم است.

ما باید مساله حیا و عفاف را در نظر داشته باشیم. محجبه بودن به ظاهر، اما بدون در نظر گرفتن حیا و عفاف در گفتار، ارزش چندانی ندارد. اما اگر ما حیا و عفاف در رفتار را بپذیریم، حدود و حریم رو بپذیریم و ظاهر محجبه هم داشته باشیم؛ این مثمر ثمر است. این ارزش دینی دارد. اصل مطلب، حفظ حریم زن و مرد است.

یعنی زن باید طوری  رفتار کند که نگاه فرد مقابل، نگاه به قدرت انسانی او، نگاه به طرز تفکر او و نگاه به اندیشه او باشد. اگر نگاه بخواهد به یک نگاه دیگری تبدیل شود؛ خود زن باعث شده است. این یا از جانب رفتار خودش است و یا به دلیل رعایت نکردن مسأله حجاب است.



حالا که بحث به حجاب کشید، فکر می کنید نقش حجاب در ایجاد روحیه حماسی در مردان چگونه بوده است؟

من این را آن‌زمان به‌عینه می دیدم. آن‌زمان حجاب هنوز در جامعه مرسوم نبود. اما ما آن‌زمان که در جبهه در بیمارستانهای مرزی حضور پیدا می‌کردیم مشخصه‌ی ما حجابمان بود. آنجا مشخصه نیروهای امدادی حجابشان بود. روسری یا مقنعه های اسلامی با حجاب کامل و مانتو و شلوار می‌پوشیدند و این‌ها را به عنوان خواهر می‌شناختند. بقیه پرستار‌ها و پرسنل بیمارستان‌ها، آن‌زمان کلاه داشتند. و در اوایل جنگ، حجاب خاصی نداشتند. 

تا اینکه مرحوم شهید رجایی در سال 60 حجاب را اجباری کرد. در حدی که روسری‌های معمولی می‌زدند. ولی اوایل جنگ عده‌ی  زیادی از پرسنل بیمارستان حجاب نداشتند و پوششان پوشش قبل از انقلاب بود.

ما را به عنوان خواهر می شناختند. به خاطر دارم در بیمارستان سوسنگرد رزمنده ای بود که مجروح بود و حدودا 24_25 ساله بود. هر دو پایش از زانو قطع شده بود و به پوسته‌ای آویزان بود. وقتی داخل بیمارستان آوردندنش فریاد می‌کشید و یا حسین می‌گفت. می‌گفت یا حسین من هیچ وقت نمی‌توانم عطش تو را درک کنم. چون خونریزی شدید داشت و تشنه بود فقط می‌توانستیم دهانش را با گازِ خیس، نمناک کنیم و نمی‌شد به او آب دهیم.